Mijn droomlokaal
Een ontdeklab voor groep 1 t/m 8
Meester Sander is een begrip in onderwijsland. Begonnen als kleutermeester en uitgegroeid tot een innovatieve inspirator. Sander Gordijn komt op scholen in Nederland en België om te vertellen over de laatste ontwikkelingen op het gebied van ICT met jonge kinderen, bewegend leren en handige onderwijshulpmiddelen.
Samen met je klas op ontdekkingsreis in de wereld van techniek en technologie, dat kan vanaf nu in mijn droomlokaal. Timmeren en boren, proefjes doen, robots programmeren en de mooiste creaties maken met LEGO: alles is er mogelijk. Vanaf dit schooljaar komen elke week klassen langs in OntdekPunt Meppel en ik mag de kinderen lesgeven en de leerkrachten trainen. In dit artikel vertel ik je alles over het opzetten van ons ontdekpunt, inclusief handige tips.
Als leerkracht binnen Stichting KindPunt in Meppel ben ik al jaren bezig met innovaties in het onderwijs. Samen met een groep collega’s vormen wij de innovatiewerkgroep. De leerkrachten zijn op hun eigen school de aanjagers van de nieuwe ontwikkelingen en nemen hun collega’s van groep 1 t/m 8 daarin mee. Je moet daarbij denken aan drones, 3D-printen, VR-brillen en robots om te programmeren.
Geboren met de telefoon in de hand
Sinds 2020 moet elke school aan de slag met wetenschap en technologie en waarschijnlijk moet in 2023 elke school digitale geletterdheid aanbieden in groep 1 t/m 8. Digitale geletterdheid bestaat uit mediawijsheid, ICT-basisvaardigheden, informatievaardigheden en computational thinking. Het idee achter deze leerdoelen is dat kinderen leren over de digitale wereld. Het lijkt soms alsof kinderen geboren worden met een telefoon in hun hand, maar dat wil niet zeggen dat ze digitaal vaardig zijn. Het is belangrijk om op school aandacht te besteden aan de digitale wereld waarin de kinderen opgroeien. Wij gebruiken hiervoor de leerlijn van FutureNL en koppelen hier praktische opdrachten aan.
Elkaar ontmoeten
In de afgelopen jaren hebben we gezien dat technologie een enorme ontwikkeling heeft doorgemaakt. In de coronacrisis waren we erg blij met de mogelijkheden om online samen te werken en toch in contact te kunnen staan met een ander. Maar al snel bleek ook dat alleen technologie niet de oplossing is. Mensen willen elkaar ook ontmoeten. In het OntdekPunt Meppel leren kinderen welke technologie er is, hoe het werkt en welke invloed mensen hebben op technologie.
Lasersnijden met kleuters
In het afgelopen jaar heb ik een aantal labs bezocht voor inspiratie. Veel van deze labs zijn gericht op de hogere groepen van de basisschool. Ons doel is dat de groepen 1 t/m 8 terechtkunnen in het lab. Door flexibel om te gaan met de ruimte en opdrachten voor ieder niveau te maken, is er heel veel mogelijk.
Zo kan de lasersnijder gebruikt worden door alle kinderen. Normaal gesproken heb je hier een ontwerpprogramma voor nodig. De lasersnijder die in ons ontdekpunt staat is speciaal voor het onderwijs gemaakt. Kinderen kunnen een tekening maken en de lasersnijder snijdt dit uit. Zo kunnen ook kinderen van 4 jaar al op een veilige manier kennismaken met deze technologie. De uitgesneden figuur kunnen de kinderen daarna gebruiken in de schaduwdoos en mogen ze meenemen naar huis.
Een bouwsel komt tot leven
Op de LEGO®-muur kunnen kinderen eindeloos bouwen met LEGO® of een knikkerbaan maken met Hubelino. Kinderen krijgen verschillende bouwtechnieken met LEGO® aangereikt en mogen er dan hun eigen creatie mee maken.
In de studio maken de kinderen een video met een green screen of een stopmotion. De stopmotionvideo wordt gemaakt met een camera die aan het plafond hangt. De kinderen plaatsen verschillende figuren op de grond en kunnen deze tot leven laten komen in de video door heel veel losse foto’s te maken.
Echt gereedschap
In de inspirerende techniekhoek gaan kinderen aan de slag met echt gereedschap. Wij leren ze hoe ze dit gereedschap moeten hanteren en dat ze er alles mee kunnen maken of repareren. Met bierdopjes en een stuk hout maak je zo een muziekinstrument, of ze ontwerpen een autootje van hout die zo snel mogelijk een parcours moet afleggen.
Niet alles zelf verzinnen
Wanneer kinderen een labjas aantrekken en een bril opzetten, kunnen ze aan de slag met proefjes. De jonge kinderen ontdekken hoe je het beste verschillende bellen kunt blazen en de oudere kinderen kunnen onderzoeken hoe je verf of plastic kunt maken. Wij bedenken zeker niet alles zelf, maar we maken gebruik van (voornamelijk) openbare bronnen. De chemielessen vind je bijvoorbeeld op proefjes.nl en c3.nl. Daarnaast zorgen wij voor instructievideo’s die de kinderen kunnen bekijken bij het instructieboek.
Vier tips om zelf aan de slag te gaan met een ontdeklab:
1. Start vandaag
Een ontdeklab in je school is er niet zomaar. Wij zijn in 2015 gestart met de innovatiewerkgroep en hebben zo ervaring opgedaan met verschillende materialen en technieken. We hebben onze droom voor een inspiratielokaal al in 2018 opgeschreven en na vier jaar is het eindelijk gelukt om ruimte en budget te vinden.
2. Iedereen is welkom
Op veel scholen krijgen kinderen in de bovenbouw de kans om aan de slag te gaan met techniek. Maar juist in groep 1 t/m 4 is het erg leuk om al te laten zien dat ieder kind dingen kan maken en dat techniek leuk is.
3. Een pot met goud
Wanneer je een ontdeklab wil beginnen, heb je natuurlijk ruimte en budget nodig. Kijk voor je budget ook om je heen. Er zijn een heleboel bedrijven die jullie graag willen ondersteunen met materialen. Ook hebben wij budget gekregen van Sterk Techniek Onderwijs en werken wij samen met de kinderopvang.
4. Na schooltijd
Het OntdekPunt Meppel is ook open op vrijdagmiddag en zaterdagochtend. Het is een ontmoetingsplek voor alle leeftijden, om samen lekker te kunnen klooien en maken.
Actuele onderwerpen
Het doel van ons ontdekpunt is dat kinderen aan de slag gaan met uitdagende opdrachten die aansluiten bij de wereld van nu. Maar eerst maken kinderen kennis met alle technieken. In het eerste jaar is het doel dan ook dat alle kinderen van KindPunt langs zijn geweest en de leerkrachten kennis hebben gemaakt met alle hoeken van het ontdekpunt. In de jaren daarna zullen we de opdrachten steeds meer vormgeven door middel van onderzoekend en ontwerpend leren. Kinderen krijgen een vraag voorgelegd waar zij een oplossing voor mogen ontwerpen. Dit kan bijvoorbeeld een maatschappelijk thema zijn zoals de opwarming van de aarde of het woningtekort. Ze mogen alles uit het lab gebruiken om een oplossing te bedenken voor een van deze problemen.
Even gluren
Wil je een kijkje nemen in mijn droomlokaal? Bekijk dan de video over het OntdekPunt Meppel. Op mijn YouTube-kanaal vind je ook een aantal video’s over andere labs die ik heb bezocht tijdens het ontwikkelen van ons ontdekpunt. Ik hoop dat het je inspireert om zelf ook een ontdekpunt te starten. Ik zeg: op iedere school eentje!